Tystion Duw.

 

Mae'r Beibl yn gwneud honiadau beiddgar iawn am Dduw ac mae'n cynnwys rhai haeriadau am sut y mae Ef. Fel: “Myfi yw'r ARGLWYDD, ac nid oes arall; ar wahân i mi nid oes Duw. Gwregysais di, er na'm hadwaenit, er mwyn iddynt wybod, o godiad haul hyd ei fachlud, nad oes neb ond myfi. Myfi yw'r ARGLWYDD, ac nid oes arall” (Eseia 45:5,6).

Mae hawliadau yn un peth, wrth gwrs, ac mae prawf yn beth arall. Fel na welodd neb Dduw erioed (Ioan 1:18), mae llawer o bobl yn credu nad oes tystiolaeth o Ei fodolaeth. Nid yw pobl o’r fath yn credu mewn unrhyw Dduw, heb sôn am y Duw unigryw sy’n cael ei ddatgelu yn y Beibl. Fodd bynnag, mae Duw yr Beibl wedi darparu tystiolaeth i gefnogi Ei hawliadau ac mae ganddo dystion sy’n tystio i’w fodolaeth a’i ddiben.

Dyma mae Duw yn ei ddweud wrth ei dystion yr Iddewon: “Peidiwch ag ofni na dychryn; oni ddywedais wrthych erstalwm? Fe fynegais, a chwi yw fy nhystion. A oes duw ond myfi? Nid oes craig. Ni wn i am un. Y mae pawb sy'n gwneud eilunod yn ddiddim, ac nid oes lles yng ngwrthrych eu serch; y mae eu tystion heb weld a heb wybod, ac o'r herwydd fe'u cywilyddir” (Eseia 44:8,9). Ailadroddir y ddadl hon yn fanylach yn (Eseia 43:9-13).

Yr Iddewon yw tystion Duw, ac roedd Duw yn dweud, trwy ei broffwyd, bod eu hanes yn eu gwneud yn dystion i'w honiadau amdano ei Hun. Oherwydd y mae Duw wedi gwneud ac wedi cadw addewidion iddynt, ac wedi rhagweld yn fanwl iawn beth sydd i ddigwydd iddynt. Ar ben hynny, dywedodd nad oes gan unrhyw dduw arall dystion o'r fath, ac am eilunod, nad ydynt yn dduwiau gwirioneddol o gwbl, ni allant eu helpu mewn unrhyw ffordd oherwydd nid ydynt yn gweld nac yn gwybod dim o gwbl.

Mae’r pobol Iddewig yn dystion pwerus iawn, oherwydd nid ydynt wedi gwirfoddoli i gyflawni’r rôl hon ac efallai na fyddant hyd yn oed yn sylweddoli eu bod yn ei chyflawni. Nid yw eu tyst yn uniongyrchol o dan eu rheolaeth na eu dymuniadau a felly maent yn dystion diduedd.

Y mae llawer o brophwydoliaethau am yr Iuddewon, ond canolbwyntiwn ar dair yn unig, a rhoddir dwy o honynt yn Deuteronomium pennod 28, lle y gosododd Duw ei addewidion i genedl Israel; lle mae'n dweud, os bydden nhw'n ufuddhau i'w orchmynion, byddai'n gofalu [1] amdanyn nhw ac yn eu hamddiffyn [2] yn y wlad y daeth â nhw iddi pan fyddai yn eu cymryd allan o'r Aifft; ond ar y llaw arall pe byddent yn anufuddhau i'w orchmynion ef, yna byddai trychinebau'n digwydd iddynt, byddent yn cael eu cymryd fel gaeth weision allan o'u gwlad [3] ac yn y pen draw byddent yn mynd ar wasgar trwy'r byd [4].

O ran [3] uchod, bu Iddewon cyfnod yr Hen Destament yn gaeth weision am 70 mlynedd ym Mabilon, ond dychwelodd i'r wlad yn BC 536, ond nid yn barhaol; daeth geiriau [4] uchod i ddod yn wir ar ôl AD 70 pan wasgarwyd yr Iddewon ledled y byd, gan arwain at yr holocost yn yr ugeinfed ganrif; mae'r geiriau proffwydol canlynol yn iasoer eu cywirdeb: “Ni chei lonydd na gorffwysfa i wadn dy droed ymhlith y cenhedloedd hyn; bydd yr ARGLWYDD yn rhoi iti yno galon ofnus, llygaid yn pallu ac ysbryd llesg. Bydd dy fywyd fel pe'n hongian o'th flaen, a bydd arnat ofn nos a dydd, heb ddim sicrwydd gennyt am dy einioes. O achos yr ofn yn dy galon a'r hyn a wêl dy lygaid, byddi'n dweud yn y bore, “O na fyddai'n hwyr!” ac yn yr hwyr, “O na fyddai'n fore!” (Deuteronomium 28:65-67).

Y drydedd broffwydoliaeth rydym am ei hystyried yw, er gwaethaf y gwasgariad hwn, y byddai'r Iddewon yn cadw eu hunaniaeth genedlaethol - byddent bob amser yn cael eu hadnabod fel Iddewon. Roedd hyn yn groes i bob disgwyl ac yn sicr yn wahanol i’r rhan fwyaf o’r cenhedloedd eraill a oedd yn bwysig pan oedd Eseia a Jeremeia yn proffwydo. Ble gallwn ni ofyn mae yr Asyriaid, y Babiloniaid neu'r Philistiaid? Ond mae'r Iddewon wedi goroesi fel pobl ar wahân, ac maent yn barhau i dystio i fodolaeth Duw a'i bwrpas.

Fel y dywedodd y proffwyd Jeremeia: “Fel hyn y dywed yr ARGLWYDD, sy'n rhoi'r haul yn oleuni'r dydd, a threfn y lleuad a'r sêr yn oleuni'r nos, sy'n cynhyrfu'r môr nes bod ei donnau'n rhuo (ARGLWYDD y Lluoedd yw ei enw): Os cilia'r drefn hon o'm gŵydd,” medd yr ARGLWYDD, yna bydd had Israel yn peidio hyd byth â bod yn genedl ger fy mron” (Jeremeia 31:35,36). Mae Duw yn dweud y bydd dinistrio'r genedl Iddewig, mor anodd (neu mor amhosibl) ag ymyrryd â systemau natur, sydd hefyd o dan Ei reolaeth.

Felly, mae bodolaeth yr Iddewon ac yn awr hefyd y genedl Iddewig ei hun, yn dystiolaeth bwerus mai Duw yn wir yw'r Un, a'r unig wir Dduw. Daeth Israel yn genedl unwaith eto yn 1948 ar ôl bron 1900 o flynyddoedd o fod heb famwlad. Cyn 1948 ychydig o Iddewon oedd yn Israel. Nawr mae miliynau o Iddewon yn ôl yn eu gwlad, yn union fel yr addawodd Duw.

Mae cenedl Israel yn rhan o'r newyddion yn gyson. Er yr hyn a feddyliant neu a gredant, y mae holl hanes yr Iuddewon yn dyst fod Duw y Bibl yn bod; a fod Ef yn rheoli materion dynol; ac mai Efe yw yr unig wir Dduw.

Felly bob tro y clywn am Israel, mae yn dystiolaeth bellach i gredu yn Duw, a bod Ei pwrpas yn prysur yn agosáu at ei ddiwedd, fel y mae Ef yn ei wneud yn glir yn Ei Air y Beibl.

 

Llygaid a chlustiau.

 Mae’n ddywediad adnabyddus ac o hynafiaeth fawr nad yw “henaint yn dod ar ei ben ei hun”, oherwydd mae’r Brenin Solomon yn dweud cymaint ac yn paentio portread geiriau o pobol mewn henaint ym mhennod 12 y Pregethwr, lle mae’n disgrifio sut mae llygaid yn pylu, clustiau yn mynd yn drwm eu clyw a chyfadrannau eraill yn cael eu colli. Efallai mai dim ond pan fydd y cyfadrannau gwych hyn yn dechrau methu y byddwn yn dysgu eu gwerthfawrogi yn llawn.

Mae’r salmydd yn datgan yn (Salm 94:9): “Onid yw'r un a blannodd glust yn clywed, a'r un a luniodd lygad yn gweld”? Yn ddysgu ni bod Duw, a'u gwnaeth mor rhyfeddol, yn clywed popeth ac yn gweld popeth a wnawn.

Gan symud yn nes at y dyddiau yr ydym yn byw ynddynt, pan ystyriwn gymhlethdodau a gweithrediad rhyfeddol y llygad gyda'r wybodaeth lawnach sydd bellach ar gael i ni, sut y gallai'r llygad fod wedi dod i fodolaeth trwy esblygiad?

Mewn gwirionedd cyfaddefodd Darwin: “The thoughts of the eye turn me cold”. Oherwydd roedd yn rhaid iddo fod yn berffaith y tro cyntaf. Gofynnodd Isaac Newton: “Was the eye contrived without skill in optics, and the ear without knowledge of sound?” Roedd angen sgiliau Creawdwr gwych i creu lygad a chlust. Felly ni ddylem eu cymryd yn ganiataol, ond dylem ddiolch i Dduw amdanynt.

Mae’r salmydd hefyd yn ein cynghori yn (Salm 119:18), i ofyn i Dduw am agor ein llygaid: “Agor fy llygaid imi weld rhyfeddodau dy gyfraith”, fel y gellir cael gwybodaeth trwy ddarllen ei Air pa fodd y gallwn ei wasanaethu Ef yn dderbyniol. Ysgrifennwyd geiriau Salm 119 gan y salmydd dan ysbrydoliaeth (fel yr oedd yr holl ysgrythur), ac felly mae Duw yn siarad yn uniongyrchol â ni trwy ei was, i ni ofyn iddo am agor ein llygaid fel y gellir cael cyngor o'r Beibl ar sut i wasanaethu Ef yn dderbyniol.

Ar ddechrau Salm 119, mae’r salmydd yn datgan bendith i pobol sydd yn tueddu at Dduw a’i ffyrdd: “Gwyn eu byd y rhai perffaith eu ffordd,y rhai sy'n rhodio yng nghyfraith yr ARGLWYDD. Gwyn eu byd y rhai sy'n cadw ei farnedigaethau, ac yn ei geisio ef â'u holl gallon” (Salm 119:1,2).

Mae’n hollbwysig inni roi’r fath sylw i Air Duw, er mwyn ar ddychweliad Iesu, fydd na wŷr a gwragedd yn awyddus nid yn unig i ddarllen ond i roi’r pethau y maent wedi’u dysgu ar waith, er mwyn iddynt hwy trwy ras, derbyn ei gymeradwyaeth a'i wobr am wasanaeth ffyddlon: “Ardderchog, fy ngwas da a ffyddlon, . . . . buost yn ffyddlon wrth ofalu am ychydig, fe osodaf lawer yn dy ofal; tyrd i ymuno yn llawenydd dy feistr” (Mathew 25:21).

 

 

Goleufa gobaith.

 

Mae cyfathrebu yn rhan o fywyd bob dydd. Rydym yn anfon ac yn derbyn negeseuon bron heb ail feddwl. Mae'r oes electronig wedi dod â chyfathrebu bron ar unwaith â phobol ledled y byd. Gallwn clywed a gweld digwyddiadau wrth iddynt ddigwydd ar ein dyfeisiau electronig bach pwerus.

Cyn dyfeisiau electronig o'r fath, defnyddiwyd dulliau eraill, llawer arafach ond eto yn effeithiol, i roi rhybuddion a chyfarwyddiadau, megis curiad drymiau'r jyngl,a allai gario sain pellteroedd hir a chyfleu negeseuon i achub bywydau.

Un dull mor effeithiol o gyfathrebu yn Lloegr oedd y begwn tân. Codwyd y rhain ar fryniau uchel i alluogi negeseuon i gael eu hanfon a'u trosglwyddo, i rybuddio pobol am ddigwyddiad sydd ar ddod. Defnyddiwyd y dull hwn yn effeithiol yn 1588 i rybuddio am yr Armada Sbaenaidd, llynges fawr o longau, yr oedd Sbaen wedi eu casglu i oresgyn Lloegr.

Weithiau mae negeseuon dathlu yn cael eu seinio gyda thrwmpedau, mewn digwyddiadau seremonïol, neu i goffáu dechrau blwyddyn newydd. Yng nghyfnod y Beibl defnyddiwyd trwmpedau yn effeithiol i seinio rhybuddion mewn brwydr, yn ogystal ag i arwyddo dathliadau megis coroni brenin.

Roedd un digwyddiad penodol a gofnodwyd yn yr Ysgrythurau yn arfer peri penbleth i fyfyrwyr y Beibl, gan feddwl tybed sut y gellid ei gyflawni. Mae'n ymwneud â dychweliad Iesu i'r ddaear a gofnodwyd yn llyfr y Datguddiad, sy'n sôn am ddychweliad Iesu ac yn nodi y bydd hwn yn ddigwyddiad a fydd i'w weld ledled y byd fel mae'n digwydd. Nawr, oherwydd cyfathrebu modern, gallwn ddeall sut y gall hyn ddigwydd: “Wele, y mae'n dyfod gyda'r cymylau a bydd pob llygad yn ei weld, ie, a'r rhai a'i trywanodd, a bydd holl lwythau'r ddaear yn galaru o'i blegid ef. Boed felly! Amen” (Datguddiad 1:7).

Efallai y bydd yn syndod i rhywun sy’n newydd i ddysgeidiaeth y Beibl, ond y newyddion gwych yw, bod yr Arglwydd Iesu Grist i ddychwelyd i’r ddaear i gymryd drosodd llywodraeth y byd a gwneud y byd yn lle hardd i fyw ynddo. Dywedodd angylion wrth ddisgyblion Iesu y byddai’n dychwelyd, ar yr adeg yna pan oedd ar fin esgyn i’r nef, lle mae’n byw nawr: “Wedi iddo ddweud hyn, a hwythau'n edrych, fe'i dyrchafwyd, a chipiodd cwmwl ef o'u golwg. Fel yr oeddent yn syllu tua'r nef, ac yntau'n mynd, dyma ddau ŵr yn sefyll yn eu hymyl mewn dillad gwyn, ac meddai'r rhain, “Wŷr Galilea, pam yr ydych yn sefyll yn edrych tua'r nef? Bydd yr Iesu hwn, sydd wedi ei gymryd i fyny oddi wrthych i'r nef, yn dod yn yr un modd ag y gwelsoch ef yn mynd i'r nef” (Actau 1:9-11).

Mae’r apostol Paul, yn un o lawer o awduron y Testament Newydd, sydd yn ysgrifennu am yr un testun o ddychweliad Iesu: “Oherwydd amlygwyd gras Duw i ddwyn gwaredigaeth i bawb, gan ein hyfforddi i ymwrthod ag annuwioldeb a chwantau bydol, a byw'n ddisgybledig a chyfiawn a duwiol yn y byd presennol, a disgwyl cyflawni'r gobaith gwynfydedig yn ymddangosiad gogoniant ein Duw mawr a'n Gwaredwr, Iesu Grist” (Titus 2:11-13).

Mae’r Beibl, fel begwn, yn lledaenu neges o obaith, anogaeth ac Iachawdwriaeth ledled y byd, a gall pobol ei ddarllen yn eu mamiaith eu hunain. Mae’r addewid y bydd Iesu yn dychwelyd i’r ddaear yn newyddion gwych. Bydd yn dod â holl awdurdod a gallu Duw i sefydlu Teyrnas Dduw o gyfiawnder a thangnefedd ar y ddaear, ble fydd pawb sydd wedi manteisio cynnyg Iachawdwriaeth Dduw, ac wedi dilyn ei orchymynion, trwy ras, yn cael rhan.

 

 

Y Sylfaen Cywir.

 

Yn mis Chwefror 2023, digwyddodd daeargryn dinistriol yn Twrci-Syria, gan adael llawer o adeiladau wedi eu chwalu, miloedd lawer o pobol wedi eu lladd a llawer o miloedd mwy yn ddigartref. Roedd un llun o'r dinistr yn dangos bod un bloc o fflatiau wedi ei ddymchwel yn llwyr, ond yn rhyfeddol, nid oedd y bloc cyfagos hyd yn oed wedi cracio. Dywedwyd bod un wedi ei adeiladu ar sylfaen gadarn, ond nad oedd y llall wedi cydymffurfio â'r Rheoliadau Adeiladu.

Daeth geiriau’r Arglwydd Iesu i’r meddwl, sydd yn adrodd y ddameg am adeiladu ar seiliau cadarn: “Pob un sy'n dod ataf ac yn gwrando ar fy ngeiriau ac yn eu gwneud, dangosaf i chwi i bwy y mae'n debyg: y mae'n debyg i ddyn a adeiladodd dŷ a chloddio'n ddwfn a gosod sylfaen ar y graig; a phan ddaeth llifogydd, ffrwydrodd yr afon yn erbyn y tŷ hwnnw, ond ni allodd ei syflyd, gan iddo gael ei adeiladu yn gadarn. Ond y mae'r sawl sy'n clywed, ond heb wneud, yn debyg i rywun a adeiladodd dŷ ar bridd, heb sylfaen; ffrwydrodd yr afon yn ei erbyn a chwalodd y tŷ hwnnw ar unwaith, a dirfawr fu ei gwymp” (Luc 6:47-49).

Yn y ddameg hon y mae Iesu yn dweud wrthym, fod unrhyw un sydd yn gwrando ar ei eiriau ac yn eu cyflawni, yn adeiladu ar sylfaen sicr iawn, fel y mae’r apostol Paul hefyd yn ein cyfarwyddo: “Ni all neb osod sylfaen arall yn lle'r un sydd wedi ei gosod, ac Iesu Grist yw honno”.  (1 Cor. 3:11).

Felly fe cyfarwyddir ni, i adeiladu ar sylfaen sicr, a'r sylfaen honno yw cred yn Dduw, ac yn gwaith achubol Duw, yn Crist: “Heb ffydd y mae'n amhosibl rhyngu ei fodd ef. Oherwydd rhaid i'r sawl sy'n dod at Dduw gredu ei fod ef, a'i fod yn gwobrwyo'r rhai sy'n ei geisio” (Hebreaid 11:6); “Edifarhewch, a bedyddier pob un ohonoch yn enw Iesu Grist er maddeuant eich pechodau” (Actau 2:38). Mae edifarhau yn golygu “troi bywyd rhywun o gwmpas”.

Wrth ddarllen Gair Duw, byddwn yn dod i sylweddoli beth sydd ei angen ar gyfer iachawdwriaeth ac i gydnabod bod angen inni newid ein ffordd o fyw, i rhoi ein bywydau i blesio Duw yn lle plesio ein hunain. Dylai bedydd ddilyn wedyn, sy'n galw am drochi llwyr mewn dŵr fel oedolion deallgar.

Wedi adeiladu ar sylfaen sicr Duw, gallwn wedyn wynebu yn hyderus yr holl arbrofion  bywyd: “Yr ARGLWYDD yw fy nghraig, fy nghadernid a'm gwaredydd; fy Nuw yw fy nghraig lle llochesaf, fy nharian, fy amddiffynfa gadarn a'm caer” (Salm 18:2); gan wybod un diwrnod y byddwn yn cyfarfod â'n Gwaredwr, a fydd yn rhoi bendith bywyd tragwyddol inni oherwydd ein bod wedi ddilyn ei gyfarwyddiadau: “Carodd Duw y byd gymaint nes iddo roi ei unig Fab, er mwyn i bob un sy'n credu ynddo ef beidio â mynd i ddistryw ond cael bywyd tragwyddol (Ioan 3:16).

Felly y cwestiwn y mae pob un yn ei wynebu ac y mae'n rhaid ei ateb drostynt eu hunain yw, Pa mor sicr yw fy seiliau? ac, A ydwyf fi yn adeiladu ar y seiliau cywir ?

 

 

 

Wybren goch yn y bore

 

Mae yna ddywediad adnabyddus yn Prydain Fawr sy’n ceisio rhagweld sut fydd y tywydd yfory. Mae'n seiliedig ar ffenomenon y mae pobol wedi sylwi ers cyn cof ac mae rhywfaint o dystiolaeth wyddonol bod hyn yn wir. Y dywediad yw: “Awyr goch yn y nos, hyfrydwch bugeiliaid. Awyr goch yn y bore, rhybudd bugeiliaid!”

Cyfeiriodd Iesu at y math hwn o ragolygon tywydd pan ofynnwyd iddo gan y Phariseaid a’r Sadwceaid i ddarparu arwydd o’r nef a fyddai’n cadarnhau ei hawliad ei fod yn Fab Duw, “Gyda'r nos fe ddywedwch, ‘Bydd yn dywydd teg, oherwydd y mae'r wybren yn goch.’ Ac yn y bore, ‘Bydd yn stormus heddiw, oherwydd y mae'r wybren yn goch ac yn gymylog.’ Gwyddoch sut i ddehongli golwg y ffurfafen, ond ni allwch ddehongli arwyddion yr amserau . . . ni roddir arwydd iddi ond arwydd Jona” (Mathew 16:2-4).

Roedd Iesu wedi rhoi arwydd iddyn nhw cyn hyn i wylio amdano, sef arwydd y proffwyd Jona, “Oherwydd fel y bu Jona ym mol y morfil am dri diwrnod a thair nos, felly y bydd Mab y Dyn yn nyfnder y ddaear am dri diwrnod a thair nos” (Mathew 12:40).

Byddai rhywun wedi meddwl y byddai’r holl wyrthiau o iachâd a gyflawnwyd gan Iesu yn ystod ei tair blynedd o weinidogaeth wedi bod yn ddigon prawf, fod yn wir yn Fab Duw ac yn siarad ar ran Duw. Ond yr oedd arnynt eisiau arwydd mwy dramatig i brofi ei allu a'i darddiad dwyfol, a byddai yr arwydd hwnnw yn cael ei ddarparu, pa fyddent yn ei wrando nei peidio.

Daeth y prawf diamheuol fod Iesu yn Fab Duw gyda'i atgyfodiad oddi wrth y meirw. Dyma beth roedd Iesu yn cyfeirio ato trwy gyfeirio at Jona. Gan fod Jona y tu mewn i'r pysgodyn mawr am dri diwrnod a thair noson, felly byddai Iesu yn y bedd am dri diwrnod a thair noson ac yna yn cael ei godi'n fyw eto. Pan aeth Jona yn y diwedd i Ninefe i lefaru Gair Duw wrth y pobol, edifarhaodd y trigolion am eu ffyrdd drygionus a chawsant eu hachub rhag barnau Duw a lefarwyd yn eu herbyn.

Ond rhoddodd Iesu arwyddion i wylio amdano, i pobol oedd yn byw o'r amser hwnnw ymlaen, fel y byddent yn gwybod pryd i ddisgwyl iddo ddychwelyd i'r ddaear, “Bydd arwyddion yn yr haul a'r lloer a'r sêr. Ar y ddaear bydd cenhedloedd mewn cyfyngder yn eu pryder rhag trymru ac ymchwydd y môr. Bydd pobl yn llewygu gan ofn wrth ddisgwyl y pethau sy'n dod ar y byd; oherwydd ysgydwir nerthoedd y nefoedd. A'r pryd hwnnw gwelant Fab y Dyn yn dyfod mewn cwmwl gyda nerth a gogoniant mawr. Pan ddechreua'r pethau hyn ddigwydd, ymunionwch a chodwch eich pennau, oherwydd y mae eich rhyddhad yn agosáu” (Luc 21:25-28).

Mae’r arwyddion mae Iesu yn eu rhoi yn Luc 21 yn crynhoi’r union fyd rydyn ni yn byw ynddo nawr – ac felly mae’n rhaid i Iesu ddychwelyd yn fuan. Mae'r arwyddion yn sôn am fyd mewn terfysg, ansefydlogrwydd ac ofn, yn effeithio ar fywydau pobol yn fyd-eang. Mae hyn yn wir am y byd yr ydym yn byw ynddo heddiw, p'un a ydym yn meddwl am economïau'r byd, yr holl broblemau sy'n gysylltiedig â chynhesu byd-eang, am ryfeloedd ac aflonyddwch, neu'r llygredd cynyddol yn yr amgylchedd - mae'n ymddangos nad oes ateb dynol i unrhyw un ohonynt. Dim ond ymyrraeth Duw all ddatrys y problemau hyn a rhoi diwedd ar gamreolaeth dyn o'r byd yr ydym yn byw ynddo.

Bydd dychweliad Iesu i’r ddaear i sefydlu rheolaeth Duw yn y byd, yn dod â’r holl ddrygioni hyn i ben a sefydlu heddwch a thegwch yr ydym i gyd yn hiraethu drosodd. Ond beth fydd ein hymateb i’r arwyddion mae Iesu yn eu rhoi inni yng Ngair Duw?

A fydd ein hymateb ni fel un y Phariseaid a’r Sadwceaid a wrthododd yn ystyfnig i gael eu darbwyllo o bwy oedd Iesu ac iddo siarad dros Dduw, neu yn debyg i ymateb y Ninefeaid a wrandawodd ar neges Duw trwy Jona, ac a edifarhaodd fel roedd Duw yn galw am?

Mae gwers Iesu i ni yn glir fel y mae gwers Jona. Ceisiwch yn awr ffordd Duw o edifeirwch cyn i farnau Duw gael eu gweithredu ar y ddaear.

Michael JP Morgan.

Tystiolaeth dros Ffydd

 

Dychmygwch gael sgwrs gyda'ch meddyg am driniaeth bosibl, pa un o'r ddau sylw canlynol y byddai yn well gennych chi ei glywed? “Rydyn ni yn gyson wedi ei wneud felly ac rwy’n meddwl y bydd yn gweithio” neu “Ar y cyfan mae’r ymchwil a wnaed ar pobol fel chi yn dangos bod siawns uchel o lwyddo”.

Flynyddoedd yn ôl, roedd llawer o ymarfer meddygol yn seiliedig ar gred draddodiadol heb fawr o sail mewn ymchwil wyddonol. Y dyddiau hyn mae gweithwyr proffesiynol i fod i ddefnyddio'r dystiolaeth orau gyfredol a wedi ei llywio gan ymchwil berthnasol.

Mae’r sefyllfa yn dra gwahanol pan fyddwn yn ystyried y dystiolaeth ar gyfer credoau crefyddol, a elwir yn athrawiaeth neu ddysgeidiaeth.

Gallem ddilyn traddodiadau neu argyhoeddiadau personol; ond os credwn fod y Beibl yn Air ysbrydoledig Duw, ac heb gamgymeriad, ni ddylem edrych yn unman arall am athrawiaeth. Fel yr ysgrifennodd yr apostol Paul yn 2 Timotheus 3:16, “Y mae pob Ysgrythur wedi ei hysbrydoli gan Dduw ac yn fuddiol i hyfforddi, a cheryddu, a chywiro, a disgyblu mewn cyfiawnder”.

Nid oes amheuaeth ynghylch “ansawdd” y dystiolaeth o’r Beibl, meddai’r apostol: mae ei eiriau i gyd yn wir. Ar ben hynny, nid oes rhaid i ni chwilio am gyfnodolion neu adroddiadau aneglur mewn ieithoedd tramor i ddod o hyd i'r dystiolaeth - mae'r cyfan mewn un llyfr a gall y rhan fwyaf o pobol bellach i ddarllen yn mamiaith eu hunain.

Serch hynny, mae'n bwysig astudio'r dystiolaeth yn ofalus. Nid yw yn ddoeth seilio dysgeidiaeth ar un darn. Mae'n bwysig gwirio bod unrhyw ddefnydd o ddarn yn gyson â darnau eraill ar yr un pwnc. Mae hyn er mwyn gwirio bod ein dealltwriaeth yn gywir.

Mae hefyd yn bwysig archwilio cyd-destun darn. Nid oes yr un ohonom yn hoffi cael ein dyfynnu allan o'r cyd-destun. Yn achos llys Iesu, honnodd tystion ffug fod Iesu wedi dweud y byddai’n dinistrio ac yn ailadeiladu’r deml Iddewig, fel y cofnodwyd ym Marc 14:58. Ond mae’r testun yn Ioan 2:19-21 yn ei gwneud hi’n glir, bod Iesu wedi bod yn sôn am “deml ei gorff”, ac felly am ei atgyfodiad.

Mae Duw yn ein sicrhau yn ei Air y Beibl, ei fod Ef wedi ysbrydoli dynion i lefaru ac i ysgrifennu Ei air er ein dysgu (2 Tim.3:16), a fel y dywed Ef yn 2 Pedr 1:20,21, “Ond sylwch ar hyn yn gyntaf: nid yw'r un broffwydoliaeth o'r Ysgrythur yn fater o ddehongliad personol, oherwydd ni ddaeth yr un broffwydoliaeth erioed trwy ewyllys ddynol; pobol oeddent a lefarodd air oddi wrth Dduw wrth gael eu hysgogi gan yr Ysbryd Glân”.

Mae yr un mor bwysig peidio â newid y geiriau i gyd-fynd â'n meddwl neu'n dysgeidiaeth ein hunain. Roedd Iesu’n feirniadol iawn o’r Phariseaid a oedd wedi disodli cyfraith Duw â eu rheolau eu hunain, fel y mae yn nodi yn Mathew 15:3, "A pham yr ydych chwithau yn troseddu yn erbyn gorchymyn Duw er mwyn eich traddodiad?”

Mae rhai amheuwyr yn dadlau, y gallwch chi brofi unrhyw beth rydych chi yn ei hoffi o'r Beibl. Ond os yw yn bwysig cael meddyg i wirio yr dystiolaeth ymchwil er mwyn ein lles presennol; yn bwysicach fyth yw gwirio'r dystiolaeth Ysgrythurol am ein credoau, er mwyn ein lles tragwyddol.